سؤال: اولاً: آیا قانوناً امکان ثبت ازدواج دائمی که به صورت عادی به عمل آمده وجود دارد؟
ثانیاً: ثبت ازدواج با همسر دوم که بدون اجازه دادگاه انجام شده جواز قانونی دارد؟
ثالثاً: آیا درخواست ثبت طلاق عادی در دادگاه قابل رسیدگی است؟
نظریه اداره کل حقوقی قوه قضائیه
اگر ازدواج دائم برای اولین بار واقع شود برای ثبت آن رجوع به دادگاه مورد ندارد و زن و مردی که به صورت غیررسمی ازدواج نموده‌اند مستنداً به ماده 32 قانون ثبت احوال مصوب 16/4/1355 با اصلاحات بعدی که به قوت خود باقی است و دلیلی بر نسخ آن وجود ندارد می‌توانند با تنظیم اقرارنامه رسمی، رفع اشکال کنند. بنابراین نیازی به تقدیم دادخواست و حکم دادگاه ندارند ولی در مورد درخواست ثبت واقعه ازدواج دوم که بدون اجازه دادگاه واقع شده است چون از طرفی این امر به معنای نادیده گرفتن دستور قانون است و دادگاه مجوزی برای صدور دستور ثبت آن ندارد و از طرف دیگر وضعیت قانونی زن دوم باید روشن شود و دادگاه باید در مورد ازدواج وی تعیین تکلیف نماید چنانچه دادگاه رابطه زوجیت را احراز نماید با صدور حکم به اثبات زوجیت در مورد وضعیت قانونی همسر دوم تعیین تکلیف نموده و با وجود حکم دادگاه ممنوعیت ثبت واقعه ازدواج دوم مشکلی برای وی ایجاد نخواهد کرد و در مورد قسمت دیگر فرض استعلام که زوج به استناد طلاقنامه عادی، با تقدیم دادخواست تقاضای صدور حکم بر ثبت واقعه طلاق را نموده باشد چنانچه دادگاه صحت طلاق عادی را از حیث قانونی و شرعی احراز نماید، حکم بر ثبت واقعه طلاق را صادر می‌کند و این مورد از شمول مقررات تبصره 3 ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب 1371 خارج است. زیرا مقررات تبصره فوق ناظر به مواردی است که زوجین یا احد از آنان با تقدیم دادخواست تقاضای صدور حکم طلاق نمایند، در صورتی که در مانحن فیه طلاق خارج از دادگاه واقع شده و تقاضای زوج صرفاً صدور حکم بر ثبت واقعه طلاق می‌باشد.
